Bundan yıllarca önce Sanremo, dünya hükümdarlarının kendi arzularıyla gittikleri bir sürgün yeriydi. Birçok hükümdar, ihtiyarlık devirlerini burada geçirmişler, hayatlarını burada tamamlamışlardı. 1951 yılında iki iş adamının şahsi gayretleri, İtalya’nın bu şirin şehrini tekrar eski hüviyetine soktu. Eskiden olduğu gibi bütün dünyanın bakışları yine Sanremo şehrinin üzerinde toplandı.

Eğer, gazino sahibi Pier Busetti ile radyo program müdürü Giulio Razzi bu şirin beldede yaşamamış olsalardı, Sanremo adı belki de Sicilya'nın küçük bir şehri olmaktan öteye geçemeyecekti. Bugün, her şubat ayında bütün müzik aleminin bakışlarını üzerinde toplayan bir Sanremo varsa, bu, yukarıda sıraladığımız iki ismin sayesinde olmuştur.

Sanremo’nun tanınmış gazinolarından birinin sahibi olan Busetti ile Giulio Razzi'nin o zamanlar bir tek düşünceleri vardı: Bir müzik festivali düzenlemek. Fakat bu yarışına, milletlerarası değil de yalnızca İtalya için düzenlenecekti. Böylece de İtalya'nın en iyi şarkı ve şarkıcıları seçilecekti.

YIL 1951

Takvimler 1951 yılını gösteriyordu. İki kafadar geceli, gündüzlü çalışarak üç günlük bir festival taslağı ortaya çıkardılar ve festivale katılacak sanatçılara eşlik etmek üzere Cinico Angelini orkestrasıyla da anlaştılar.

İlk Sanremo Müzik Festivali çok az ilgi toplamıştı. Ancak iki gazete festivali takip ediyordu. Bir de plak şirketi temsilcisi vardı.

İlk Sanremo Festivalini Nilla Pizzi «Grazie Dei Fior» adlı şarkısı ile kazandı. Plak piyasaya çıktığı zaman doğrusu çok büyük ilgiyle karşılandı. Net satışı 60.000'in üstündeydi.

İkinci Sanremo Festivali de ilgi görmedi. Yalnız gazeteci sayısı ilk festivale nazaran biraz arttı. 1952 de yine Nilla Pizzi'nin yılı oldu, ünlü şarkıcı bu sefer «Vola Colomba» adlı şarkısı ile birincilik tahtına oturmuştu.

PLAK ŞİRKETLERİ İŞ BAŞINDA

1953 yılındaki 3. festivale plak şirketleri büyük ilgi gösterdiler. «Curci» ve «Melodicon» şirketleri kendilerine bağlı olan sanatçılarla 3. Sanremo'ya katıldılar. Bunun yanı sıra her şarkının iki ayrı sanatçı tarafından söylenmesi kuralı bu yıl kabul edildi ve uygulandı. Birinciliği, Carla Boni - Flo Sandon's çifti «Viale d’autunno» adlı şarkıları ile aldılar.

İLGİ ARTIYOR

1954 yılında yapılan 4. Sanremo Müzik Festivalinin en büyük özelliği televizyonla da yayınlanması oldu. Gene aynı yıl sanatçılara eşlik edecek orkestraların sayısı da ikiye yükseltilmişti. TV. Sanremo'ya ilgiyi bir hayli artırdı. Bu festivalin dikkat çeken şarkıcıları arasında Domenico Modugno vardı. Adı sanı duyulmayan bu Sicilyalı genç şarkıcı tatlı sesiyle söylediği şarkılarla dikkatleri hemen üzerinde topladı. Nitekim o yıllarda plağa okuduğu «Oh, My Papa» ve «Kiss» adlı şarkıları günün şarkıları arasında idi. Fakat bütün bunlar Domenico'nun birinci olmasına yetmedi. Festival sona erdiği zaman «Tutte le Mamme» şarkısı ile Gino Latilla’nın birinci olduğu ilan ediliyordu.

5, 6 VE 7. SANREMO

1955 - 1957 yılları Sanremo’nun en sönük devirleridir. 5. Sanremo’da «Buongiomo Tristezza» şarkısının dünyayı yerinden oynatması 6. Sanremo’da Modugno’nun finale kalması bu üç yılın en ilgi çekici iki olayıdır.

Sekizinci yılından itibaren Sanremo’nun yavaş yavaş büyük ilgi toplamaya başladığını görüyoruz. Dünyanın sayılı hükümdarlarının kendi istekleriyle sürgüne gittikleri bu küçük belde 1958’den sonra artık müzik dünyasının belli başlı merkezlerinden biri olacaktır.

MODUGNO YILI

8. Sanremo Festivalinin galibi Domenico Modugno oldu. Sonraki yıllarda bu festivallerin müdavimi haline gelecek olan Modugno, bu başarısını «Nel Blu Dipinto Di Blu» adlı şarkısı ile elde etmişti. 1958'lerin bu şampiyon şarkısını Amerika'da Dean Martin «Volera» adıyla plağa okudu. Aylarca liste başı kalan bu plak çeşitli dillere çevrilmiş ve 7 milyonun üstünde satılmıştır.

1959 yılında Sanremo Festivali ocak ayında yapıldı. Ve yine Domenico Modugno’nun zaferiyle sonuçlandı. Festivalin şampiyon şarkısı «Piove» idi. Sanremo’yu yerinden oynattı.

Sanremo o zaman için yeni bir şarkıcı sayılan Tony Dallara'ya güldü. «Romantica» adlı şarkısı ile Dallara, adını Sanremo galipleri listesine geçirmeyi başarmıştı. Modugno ise «Libero» ile ancak ikinci sırada yer alıyordu.

10. Sanremo isimsiz bir müzikçiye güldü. «Al Di Lâ» şarkısı kısa zamanda tutuldu. Tajoli bu şarkıyı Betty ile birlikte söylemişti. Adriano Celentano bu festivalde dikkati çekti. Şarkısı: «84 Mila Baci» idi.

1962'nin Sanremosu'nu da gene Domenico Modugno kazandı. Claudio Villa ile söyledikleri «Addio Addio» adlı şarkı onlara birincilik kapılarını açmıştı. «Gondoli Gondolâ, «Quando... Quando» ilk defa bu yıl söylendi ve çok ilgi topladı...

1963 yılı ise bir başka yeni şarkıcıya gülümsedi. Tony Renis «Uno Per Tutte» ile birincilik tahtına kurulurken, Claudio Villa «Amor Mon Amor My Love» ile ilgi topluyordu. Cocki Mazetti «Giovanne Giovanne» adlı şarkısı ile uzun süre listelerde kaldı.

SANREMO’NUN ÜNÜ DÜNYAYA YAYILIYOR

Geleneksel Sanremo Festivallerin uluslararası bir hüviyet kazanması 1964 yılına rastlar. Ünlü şarkıcılardan Paul Anka, Gene Pitney, Nino Tempo and April Stevens, Ben E. King, Patricia Carli, Frankie Laine, Bobby Rydell, Los Hermanos Rigual, Peggy March ve Peter Krauss o yılki 14. Sanremo'ya katıldılar. Gene aynı yıl uygulanan bir başka yenilik de, her yıl gençler arasında düzenlenmekte olan Castrocaro yarışmasının ilk iki derecesini alanların otomatikman Sanremo'ya katılabilmeleri oldu.

14. Sanremo’yu Gigliola Cinquetti kazandı. Patricia Carli ile söyledikleri «Non Ho l'Eta» Japonya dahil, bütün dünyada listelere girdi. Tam 2,5 milyon satış yaptı.

15. Sanremo’ya ise İtalyan şarkıcılarının dışında Petula Clark, Connie Francis, Udo Jurgens, Dusty Springfield, Timi Yuro, Les Surfs ve The Minstrels katıldılar. İtalyanların genç yıldızları arasında ise John Foster, Bruno Lauzi, Ricky Gianco ve Iva Zannicchi yer alıyordu. Yarışmaya katılan 24 şarkı arasından Bobby Solo «Se Piangi, Se Ridi» ile birinciliği kazandı. Solo bu şarkısını Minstrels topluluğu ile söylemişti.

Artık Sanremo, dünyanın ünlü müzikçilerinin her yıl buluştukları bir randevu yeri olmuştu. 1966’da Sanremo’ya birçok yeni isim katıldı. Chad and Jeremy, Bobby Vinton, Pat Boone, PJ. Proby, Vic Dana, Richard Anthony ve The Yardbirds gibi toplulukların da festivale katılabileceği karan Sanremo’yu daha da renklendirdi. Birinciliği Domenico Modugno - Gigliola Cinquetti çiftinin «Dio Come Ti Amo» adlı şarkıları kazandı.

SANREMO’NUN UĞURSUZ YILI

Geçen yıl Sanremo’nun belki de en uğursuz yılı oldu. Ünlü İtalyan şarkıcısı Luigi Tenco'nun, şarkısı finale kalmadığı için intihar etmesi yalnız Sanremo’yu değil, bütün dünyayı eleme boğmuştu.

17. Sanremo'ya katılan yabancı isimler arasında şunları sayabiliriz: Gene Pitney, Sonny and Cher, Connie Francis, Antoine, Marianna Faithfull, Dalida. Çeşitli karışıklıklar içinde sona eren 17. Sanremo’nun galipleri «Non Pensare A Me» adlı şarkıları ile Claudio Villa - Iva Zanicchi oldu.

İşte Sanremo'nun kısa tarihçesi... Bu yıl 18 yaşını dolduran Sanremo daha yıllarca şöhretli, şöhretsiz birçok şarkıcının rüyalarına girecek, birçok isimsizi dünya çapında bir şöhret yapacaktır. Müzik dünyasının kalbi her yıl Sanremo’da çarpacak, bu sesler buradan dünyaya yayılacaktır.

ALINTI: SES DERGİSİ’NİN 1968 TARİHLİ 8. SAYISI